کتاب یادگیری آزاد نوشته پیترگری، به موضوع یادگیری طبیعی و خودانگیخته کودکان می‌پردازد. گری در این کتاب به ارزش‌ها و مزایای بازی بدون نظارت برای کودکان توجه می‌کند.

او معتقد است که بازی‌های خودانگیخته و بدون نظارت می‌تواند به کودکان کمک کند تا مهارت‌های اجتماعی و عاطفی و خلاقیت خود را توسعه داده و اعتماد به نفس بیشتری پیدا کنند.
در این کتاب، گری به تحقیقات علمی خود در حوزۀ زیست‌شناسی تکاملی اشاره می‌کند و نشان می‌دهد که یادگیری طبیعی و خودانگیخته در اجتماع‌های انسانی نیز موجود است. او ارزش‌های اجتماعی، جسمی و اخلاقی بازی‌ها را تأکید می‌کند و می‌گوید که بازی‌ها، همواره نقشی ماندگار در زندگی ما دارند.
پیترگری، استاد روان‌شناسی در دانشگاه بوستون، در کتاب “یادگیری آزاد” به بررسی سیستم آموزشی کنونی می‌پردازد و چالش‌هایی که برای کودکان ایجاد می‌کند را تحلیل می‌کند. او از تجربۀ شخصی خود و تحقیقات علمی برای ارائۀ رویکردی جایگزین در یادگیری کودکان بهره می‌گیرد.
نقد سیستم آموزشی فعلی، گری معتقد است که سیستم آموزشی سنتی، با ساختار سخت‌گیرانه و قوانین زیاد، مانع از رشد طبیعی و خودانگیختۀ کودکان می‌شود. او بر این باور است که فشار برای کسب نمرات بالا و رقابت شدید بین دانش‌آموزان می‌تواند استرس و اضطراب زیادی برای آنها ایجاد کند.
اهمیت بازی آزاد و خودانگیخته، گری تأکید می‌کند که بازی آزاد و خودانگیخته، نقش بسیار مهمی در یادگیری و توسعۀ کودکان دارد. او بهمثال‌هایی ازجوامع پیش از تاریخ اشاره می‌کند که کودکان در آنها از طریق بازی‌های آزاد مهارت‌های زندگی را یادمی‌گیرند. بازی‌های خودانگیخته بهکودکان کمک می‌کنند تا مهارت‌های اجتماعی، خلاقیت و حل مسئله را توسعه دهند.
مدرسه‌های دموکراتیک یکی از راهکارهایِ گری برای ایجاد محیط‌های یادگیری مؤثرتر، ایجاد مدرسه‌های دموکراتیک است. در این مدارس، کودکان حق انتخاب دارند که چه چیزهایی را یاد بگیرند و چگونه وقت خود را بگذرانند. این رویکرد به کودکان اجازه می‌دهد تا علاقه‌ها و استعدادهای خود را کشف کنند و به صورت خودانگیخته یاد بگیرند.
نقش والدین و جامعه، گری بر اهمیت حمایت والدین و جامعه در فرایند یادگیری کودکان تأکید می‌کند. او پیشنهاد می‌کند که والدین باید فضاهای امن و حمایتی برای بازی و یادگیری کودکان فراهمکرده و به آنها اجازه دهند تجربه‌های متنوعی داشته باشند.
نتیجه‌گیری در پایان، پیترگری به این نتیجه می‌رسد که بازگشت به اصول یادگیری طبیعی و آزاد می‌تواند بهترین راه برای توسعۀ همه‌جانبۀ کودکان باشد. او امیدوار است که با تغییر نگرش‌ها و رویکردها در سیستم آموزشی و جامعه، کودکان بتوانند با آزادی و شادی بیشتر به یادگیری بپردازند.
این کتاب به والدین، معلمان و همه علاقه‌مندان به آموزش و پرورش پیشنهاد می‌شود که به دنبال راه‌های جدید و مؤثرتر برای یادگیری کودکان هستند.
ادامه باهم…